"Wybór tego roku związany jest z Polakami, których „rozrzuciła po kątach” całego świata zawierucha dziejowa. 75 lat temu wybuch II wojny światowej doprowadził miliony obywateli Rzeczypospolitej do konieczności migracji. Już we wrześniu tysiące polskich żołnierzy dostało się do niemieckich oflagów, gdzie przebywali podczas wojny. Po 17 września 1939 r. kolejne dziesiątki tysięcy dostało się do niewoli sowieckiej (trafili do syberyjskich łagrów, a wielu zostało zamordowanych w: Katyniu, Miednoje, Twerze, Charkowie, Włodzimierzu Wołyńskim i innych miejscach kaźni). Wielu poprzez obozy internowania w Rumunii i na Węgrzech przedzierało się do Francji, a po jej upadku do Wielkiej Brytanii. Walczyli we wszystkich możliwych kampaniach II wojny (Narwik, kampania francuska, Tobruk, na Atlantyku, Morzu Północnym i Morzu Śródziemnym, w bitwie o Anglię). Część z tych, którzy przeżyli obozy sowieckie dostała się do Armii Polskiej generała Władysława Andersa. Z tą Armią ponad 100 tys. Polaków ewakuowało się poprzez Persję, Bliski Wschód do Italii, aby poprzez cały Półwysep Apeniński dążyć do Polski. Po drodze były: Monte Cassino, Bolonia i inne miasta włoskie, wyzwalane przez polskich żołnierzy.

Ci, którym nie udało się „zdążyć do Andersa” trafili do ludowego Wojska Polskiego i przeszli piekło walki pod Lenino, później patrzyli na krwawiących po drugiej stronie Wisły Powstańców Warszawskich (próbując na własna rękę iść im z pomocą), następnie krwawili na Wale Pomorskim i w walkach o Budziszyn oraz odegrali swą rolę w zdobyciu Berlina. Zdążyli jeszcze wyzwolić znaczną część Czech. Latem 1944 r. nastąpiły wydarzenia, które znów przyniosły tysiące nowych Tułaczy. Akcja „Burza” na wschodnich terenach Rzeczypospolitej (od Wilna, Nowogródka, Równego, Łucka, Lwowa i Stanisławowa, poprzez Rzeszów, Lublin, Białystok) i jej kulminacja, czyli Powstanie Warszawskie, przyniosły nowe cierpienia. Żołnierze odtworzonych Polskich Sił Zbrojnych w kraju byli wywożeni do obozów sowieckich (najliczniej do Borowicz), lub aresztowani przez ubecję, enkawudzistów, milicję i sądy ludowego WP (Kąkolewnica Wschodnia), więzieni w poniemieckich obozach koncentracyjnych (np. na Majdanku).

Powstańcy Warszawscy trafili do niemieckich oflagów, aby - po ich opuszczeniu - dostać się do Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie. Po zakończeniu wojny niektórzy z nich wracali. Ci ze wschodu oczekując wybawienia z nieludzkiej ziemi. Ci z zachodu, gdyż tęsknota za rodziną i ojczyzną była większa niż strach przed niepewnym losem. (...)"

Materiały pochodzą ze stony organizatora projektu. Więcej informacji na www.rokzolnierzytulaczy.pl

Zapraszamy na wystawy w Muzeum Miasta Mysłowice od 22 kwietnia.